AURATA Domus

AURATA Domus

χρυσοφόρος οἶκος Graece, apud Lucianum in Philopatride, ubi Critias accessum suum ad Christianorum (sub Traiano) coetum quendam enarans, Multis, inquit, superatis scalis in domum auratam ascendimus, qualem Homerus Menelai fingit esse. cenaculum est seu superior pars domus, cultui Divino destinata. Antequam enim permissum esset, sub Imperatorib. Gentilibus, Templa Aedesque sacras publice exstruere, non cessavêre tamen ad Sacra exercenda, convenire, in cryptis, eremis, cenaculis, aliissque locis idoneis. Et quidem cenaculum seu ὑπερῶον memoratur, Actor. c. 1. v. 13. in quod Apostoli Sacrorum gratiâ afcendebant, etc. Cuiusmodi Cenaculum hoc fuit, quod quia ob sacrum usum splendidius haberetur, Aurata Domus dicta est Critiae. Quae loca, cum indies augescenti Christianorum numero non sufficierent, iam ante Diocletianum legimus προσευκτήρια, Oratoria et Aedes sacras, magnô numerô exstrui ab iis coepisse, apud Eusebium Hest. Eccl. l. 8. c. 1, 2. Imo, iam sub Alex. Seu. Quum Christiani quendam locum, qui publicus fuerat, occupâssent, contra Popinarii dicerent, sibi eum deberi, rescripsit, melus esse, ut quomodocumque illic Deus colatur, quam Popinariis dedatur, teste Lamprid. in Vita Alexandri. c. 49. Vide Ioh. Seldenum de Synedriis veterum Ebraeorum l. 3. c. 15. §. 2. Alii fuêre χρυσεόςτιλβοι δόμοι, apud Aeschylum in Persis, de quibus vide infra aliquid voce Perla, Gentilium vero templa, non aureis solum laquearibus renidebant, sed et aurô utplurimum undique ornata erant, sic ut ianuas quoque auratas haberent. Unde θυρῶσαι templa χρυσαῖϚι θύραις, apud Aristophanem legimus in Avibus. Ob quem templorum ornatum, aurea illa Ovidio dicuntur, l. 1. Fast. v. 223.

Nos quoque templa iuvant, quamvis antiqua probemus,

Aurea, maiestas convenit ipsa Deo.

Ipsique Gentiles, externa haec magis, quam interiores cordis recessus, aestimantes, occasionem hinc insultandi Christianis sumpsêre, quasi irreligiosis atque ἀθέοις, quod istiusmodi magnifica delubra non haberent, humilibus plerumque οἴκοις seu conventiculis contenti. Vide Desid. Heraldum ad Arnob. l. 6. et infra voce Conventicula.